ปีนี้ครบรอบ 80 ปีการก่อตั้งสหประชาชาติ ย้อนกลับไปเมื่อ 80 ปีก่อน ประชาคมโลกได้มีการทบทวนบทเรียนอันเลวร้ายของสงครามโลก 2 ครั้งอย่างลึกซึ้ง และตัดสินใจก่อตั้งสหประชาชาติ และเปิดยุคใหม่ของการบริหารโลก ตลอด ช่วง 80 ปีที่ผ่านมา ประชาคมโลกได้สร้างระบบระหว่างประเทศที่มีสหประชาชาติเป็นศูนย์กลาง วางระเบียบระหว่างประเทศที่มีพื้นฐานจากกฎหมายระหว่างประเทศ และหลักเกณฑ์พื้นฐานของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่ยึดตามวัตถุประสงค์และหลักการของกฎบัตรสหประชาชาติ สหประชาชาติได้มีส่วนเกื้อกูลในประวัติศาสตร์การสร้างสันติภาพ คุ้มครองสิทธิมนุษยชน และรับมือกับความท้าทายระดับโลกในหลายด้าน
ปัจจุบัน สถานการณ์ระหว่างประเทศกำลังทวีความรุนแรงมากขึ้น อำนาจและประสิทธิภาพของสหประชาชาติเผชิญการท้าทายอย่างไม่เคยมีมาก่อน หลักการและวัตถุประสงค์ของสหประชาชาติไม่ได้รับการปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพ การตัดสินใจของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติถูกต่อต้าน และการคว่ำบาตรโดยฝ่ายเดียวเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศและทำลายระเบียบระหว่างประเทศ นอกจากนี้ การดำเนินการตามวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนปี 2030 ของสหประชาชาติก็เป็นไปอย่างล่าช้า ปัญหาต่างๆ เช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัลยิ่งเด่นชัดมากขึ้น การบริหารจัดการในด้านต่างๆ เช่น ปัญญาประดิษฐ์ ไซเบอร์สเปซ และอวกาศชั้นนอกยังไม่เพียงพอ
ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา วิกฤติและความท้าทายครั้งใหญ่หลายครั้งเตือนให้เราตระหนักว่า ต้องเสริมสร้างบทบาทของสหประชาชาติให้เข้มแข็ง ไม่ใช่ลดทอนให้อ่อนแอ และธำรงไว้ซึ่งสถานะ ไม่ใช่แทนที่ การที่บทบาทของสหประชาชาติจะสามารถดำเนินต่อไปได้หรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับบรรดาประเทศสมาชิกว่าสามารถยึดมั่นในวัตถุประสงค์และหลักการของกฎบัตรสหประชาชาติ ปฏิบัติตามกฎหมายระหว่างประเทศและบรรทัดฐานพื้นฐานที่ควบคุมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศได้หรือไม่ ขณะเดียวกันสหประชาชาติเองก็ต้องมีการปฏิรูปและปรับปรุงเพื่อให้สามารถรับมือกับความท้าทายระดับโลกได้ดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งสหประชาชาติควรเพิ่มการเป็นตัวแทนและกระบอกเสียงของประเทศกำลังพัฒนาให้มากขึ้นในกิจการระหว่างประเทศ
วันที่ 24 ตุลาคมของทุกปีเป็นวันสหประชาชาติ เพื่อระลึกถึงวันที่กฎบัตรสหประชาชาติเริ่มมีผลบังคับใช้ในปี 1945 ในวันสหประชาชาติปีนี้ ที่กรุงปักกิ่ง นายไช่ เหว่ย ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศของจีน ได้กล่าวเน้นว่า ในฐานะที่เป็นประเทศสมาชิกผู้ก่อตั้งและหนึ่งในสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงของสหประชาชาติ จีนจะสนับสนุนภารกิจของสหประชาชาติอย่างแน่วแน่ต่อไป จีนยึดมั่นในลัทธิพหุภาคี ส่งเสริมสันติภาพโลก และขับเคลื่อนการพัฒนาที่ยั่งยืน
เขียนโดย โจว ซวี่ ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CMG)
